سوالات متداول
پرسش و پاسخ در زمینه دستگاه های تصفیه آب
یکی از انواع سیستم هایی است که برای تصفیه آب خانگی و صنعتی مورد استفاده قرار میگیرد و بخاطر دقت و مکانیزم عملکرد آن براحتی میتوان گفت مناسب ترین سیستم برای تامین آب شرب تمامی مناطق کشور عزیزمان میباشد.
این دستگاه طوری طراحی شده است که فیلتر های انتهایی دارای دقت بالاتر بوده و این افزایش دقت از هر فیلتر به فیلتر بعد به تدریج اتفاق می افتد و باعث حذف ذرات درشتر در ابتدای مسیر و حذف ذرات ریزتر در فیلتر های بعدی شده و همچنین عمر فیلتر ها را بالاتر میبرد چون در این صورت تقسیم کار بین فیلتر های مختلف صورت گرفته و هر فیلتر مسئول حذف یکسری از ناخالصی های مربوط به خود است این فرایند تا فیلتر چهارم یا فیلتر ممبران ( RO ) ( همان فیلتری که عمل اسمز معکوس را انجام میدهد ادامه داشته و فیلتر های ۵، ۶ و ۷ اعمال تکمیلی تصفیه را انجام میدهند.
در این نوع تصفیه وجود فیلتر های ۱ تا ۵ ضروری بوده و در صورت نبود هر کدام از آنها فرایند تصفیه انجام نمیگیرد و در صورت انجام ناقص میباشد.
وجود فیلترهای ۶ و ۷ بسته به کیفیت آب منطقه و گاهی به سلیقه مصرف کننده دارد.
فیلتر مرحله ۶ پس از تصفیه کامل آب مقداری مواد معدنی به آب مصرفی اضافه میکند و اغلب اوقات بلااشکال است بجز مواقعی که مصرف کننده بدلیل ناراحتی کلیوی مثل سنگ ساز بودن کلیه تمایل به مصرف آب با درصد کم مواد معدنی و کانیها را دارد ( در این مورد هم در ذیل بیشتر توزیح خواهیم داد ).
فیلتر مرحله هفتم لامپ UV میباشد که با تابیدن پرتوء ماوراء بنفش به آب باعث ضدعفونی مضاعف آب میشود که استفاده از این فیلتر زمانی توصیه میشود که آب دارای آلودگی میکروبی بالایی باشد مانند آب برخی چاه ها.
این سیستم تصفیه تنها سیستم قابل استفاده در منزل است که میتواند مواد محلول در آب مانند نمک را خذف کند ( تبدیل آب لب شور به آب شیرین ) به همین خاطر از این دستگاه برای تمام مناطق کشور میتوان استفاده کرد.
فیلتراسیون آب فقط ذرات بزرگ و مخلوط در آب مثل ذرات گل و لای، لجن، شن و ماسه، زنگ لوله ها و کلر را جدا می کند در حالی که اسمز معکوس توسط بکارگیری یک غشاء نیمه تراوا غیر از جدا کردن ناخالصی های ذکر شده ی مخلوط در آب تمامی مواد شیمیایی و آلودگی های محلول در آب مانند : میکروبها، باکتری ها، ویروس ها ، انگل ها ، نیترات ، سموم کشاورزی و آفت کش ها ( سم آرسنیک ) ، کیست، نمک، آهک، فلزات سنگین مانند سرب و… را نیز از آن جدا می سازدو باعث کاهش سختی و سنگینی آب شده یعنی TDS آب را پایین می آورد.
اگر یک غشاء نیمه تراوا بین دو محلول با غلضتهای متفاوت قرار گیرد، مقداری از حلال از یک غشاء به طرف دیگر منتقل می شود.
جهت طبیعی حرکت حلال به گونه ای است که محلول غلیظ تر رقیق می شود.
اگر به سیستم اجازه رسیدن به تعادل داده شود ، در آن صورت سطح آب نمک (محلول غلیظ تر) از سطح آب خالص بالاتر خواهد رفت.
این اختلال سطح در دو طرف غشاء را فشار اسمزی می گویند. در اسمز معکوس آب خام توسط پمپ به داخل محفظه ای که دارای غشاء نیمه تراوا است رانده می شود و چون ناخالصی ها قادر به عبور از غشاء نیستند از این رو در یک طرف غشاء آب تقریبا خالص و در طرف دیگر، آب تغلیظ شده وجود خواهد داشت.
این فرایند برای تهیه آب آشامیدنی از آبهای که حاوی املاح معدنی زیاد و نا خالصی های آلی باشند بسیار مناسب بوده و حتی قادر است از آب دریا با PPM 50000 TDS و نیز از آبهای شور، آب آشامیدن تهیه کند.
آلاینده های میکروبیولوژی از قبیل روش اسمز معکوس قادر به جداسازی مواد آلی غیر محلول، مواد آلی محلول، اندوکسین ها، ویروس ها، باکتریها و ذرات می باشد. روش اسمز معکوس به هاپیرفیلتر اسیون (HYPERFILTRARION)نیز معروف می باشد، یعنی با استفاده از این روش ذراتی به کوچکی یونها را نیز می توان جدادکرد. همچنین جهت زدودن نمکها و سایرناخالصی های آب و بهبود رنگ، طعم و مزه می توان از این روش بهره گرفت. لازم به ذکر است که بیش از یک قرن است این تکنولوژی شناخته شده است ولی در ۶۰ سال اخیر یعنی تا زمانیکه غشاء های خاص توسعه نیافته بودند این تکنولوژی گسترش چندانی پیدا نکرده بود.
در شکل زیر تفاوت قطر یک ویروس، یک باکتری و روزنه فیلتر RO را مشاهده میکنید، با این اختلاف حجم امکان عبور آنها ( که از ریزترین ناخالصیهای موجود در اب هستند ) امکان پذیر نیست.
آب ورودی از لوله کشی در ابتدا وارد فیلتر مرحله اول می شود و با توجه به اینکه منافذ این فیلتر حدود ۵ میکرون است از عبور ناخالصی های درشتتر مانند گل و لای و شن و ماسه و زنگ لوله ها جلوگیری می کند.
سپس آب وارد فیلتر مرحله دوم می شود و حدود ۹۸ درصد از مواد شیمیایی آلی و ترکیبات کلر را از آب جدا کرده و سپس آب وارد فیلتر مرحله سوم می شود که مانع عبور مقادیر بسیاری از مواد شیمیایی و سمی و حتی نمک و کلر محلول در آب می شود و سپس در مرحله چهارم آب وارد فیلتر ممبران شده که حدود ۹۵ تا ۹۹ درصد آلودگی های محلول در آب که اندازه آب بسیار کوچک است (مانند ویروسها، میکروبها، انگل ها و باکتری ها ) را جدا کرده و از قسمت فاضلاب به بیرون می فرستد و سپس آب تصفیه شده وارد مخزن تحت فشار میشود تا آب در این مخزن جهت مصرف ذخیره شود.
هنگامی که شیر آب شرب نصب شده بر روی سینک ظرفشویی را جهت برداشت آب باز می کنیم مرحله پنجم فیلترینگ انجام می شود به این صورت که آب از مخزن تحت فشار خارج شده و از این فیلتر عبور می کند تا به شیر آب شرب برسد که طی این عمل طعم نامطبوع از آب گرفته شده و به اندازه کافی به آب اکسیژن تزریق می شود و آب سالم و پر اکسیژن را تحویل می دهد.
این دستگاه معمولا زیر سینک ظرفشویی نصب می شود که خروجی آن به یک شیر آب شرب که روی سینک قرار می گیرد، متصل می شود و امکان گرفتن انشعاب جهت اتصال آب به یخچال هایی که ورودی آب دارند نیز وجود دارد که البته اگر دستگاه تصفیه آب از نوع رومیزی پنج مرحله ای باشد، به علت نداشتن منبع تحت فشار نمی توان آن را به یخچال ساید بای ساید نصب گردد.
بله . یک شیر آب شرب زیبا و ظریف روی سینک ظرفشویی نصب می شود که به شیر آب شرب موسوم است که البته قابلیت انشعاب و اتصال به یخچال هم وجود دارد.
بر خلاف جا افتادگی اسم آب معدنی بین مردم اکثرا تصور میشود که ویژگی اصلی آب تامین مواد معدنی مورد نیاز بدن است و اگر این مواد در آب هر چه بیشتر باشد برای بدن تقویت به حساب آمده و کم بودن آن ممکن است باعث کمبود هایی در بدن شود در حالی که به گفته پزشکان و متخصصان تغذیه بیشتر مواد معدنی مورد نیاز ما از طریق غذا و سبزیجات جذب بدن می شود، یعنی مواد غذایی جامد و مقدار کمی از طریق آب جذب می شود ( حدودا ۲۰% ) و ضمنا این دستگاه مواد معدنی لازم را به بدن میرساند و فقط مازاد آن را از آب خارج میکند.
بله . سیستم اسمز معکوس اساساً برای نیروی دریایی طراحی شده بود که آب دریا را شیرین کند، زیرا آب دریا سرشار از سدیم و ترکیبات آن است که نمک طعام نیز از آن دسته می باشد.
برای کسانی که رژیم کم سدیم را می خواهند آب این دستگاه خیلی مناسب است.
بله . روزنه های غشاء ممبران بسیار کوچکتر از قطر باکتری و انگل و ویروس است و امکان عبور به آنها نمی دهد.
مزه آب تصفیه شده این سیستم بستگی به میزان آلودگی های آب ورودی دارد زیرا این دستگاه حدود ۹۵ درصد املاح را جدا می کند که گاهی مزه آب بطری های آب معدنی را می دهد.
چهار عامل اصلی در کیفیت و میزان تولید آب تصفیه شده تاثیر می گذارد :
الف) فشار:
هر قدر فشار آب بیشتر شود کیفیت و مقدار آب تولیدی نیز بهتر و بیشتر میشود. فشار ۶۰ P.S.I ایده‌آل است.
ب) درجه حرارت:
۲۴ درجه سانتی‌گراد حرارت ایده‌آل برای دستگاه R-O میباشد.
اگر درجه حرارت به ۴ درجه برسد تولید R-O به نصف خواهد رسید. حداکثر درجه حرارت ۲۹ درجه سانتی‌گراد میباشد.
ج) کل جامدات محلول (T.D.S):
هرقدر میزان جامدات محلول افزایش یابد مقدار آب تولید شده توسط دستگاه کاهش می‌یابد T.D.S بالا میتواند توسط فشار مضاعف جبران شود.
د) غشاء ممبران:
فیلتر های ممبران موجود در دستگاههای عرضه شده در بازار متفاوت میباشند وبرای شناسای نوع بهتر آن باید نکات زیر را مورد توجه قرار داد :
در برخی موارد عنوان میشود که دستگاه قادر به تولید حجم بیشتری از آب تصفیه شده است این مسئله در بیشتر اوقات نشان بر خوب بودن دستگاه نسیت، ممبران موجود در این دستگاهها دارای دقت پایین تر میباشد به عبارت دیگر قطر منافذ بزرگتری دارند و آب تولیدی آنها از نظر مقدار آبدهی بیشتر بوده ولی دقت تصفیه پایینتری دارند، نوع دوم دستگاه ها، سیستم هایی هستند که به مقدار مطلوب و استاندارد اب تولید میکنند و در واقع دقت فیلتر ممبران آنها بالا بوده و قطر منافذ فیلتر ممبران آنها ۰۰۰۱/۰ میکرون میباشد.
این ممبران ها که دارای چنین دقتی میباشند در مصارف خانگی در ۳ ظرفیت ۵۰، ۷۵ و ۱۰۰ گالن موجود بوده و به ترتیب تولید آب آنها بر حسب لیتر برابر با ۲۰۰، ۳۰۰ و ۴۰۰ لیتر در شبانه روز است که برای مصارف خانگی بیشتر از ۲۰۰ لیتر در اکثر موارد لازم نبوده و توصیه نمیشود، فیلتر های ۳۰۰ و ۴۰۰ لیتری برای مکانهای که تعداد نفرات بیشتر است مانند ادارات، سازمانها و شرکتها توصیه میشود.
بله . برای افزایش ظرفیت آب تصفیه شده می توان از ممبران های با ظرفیت بالاتر استفاده کرد.
دستگاه دارای یک آچار مخصوص باز کردن پوشش یا کاور فیلتر ها می باشد که در زمانهایی که اشاره می شود باید تعویض گردند.
فیلتر های اول تا سوم که عمل پیش تصفیه را انجام میدهند معمولا باید هر شش ماه یکبار تعویض شوند، البته میزان کارکرد دقیق آنها به عوامل مختلف مانند کیفیت آب ورودی و میزان مصرف دارد
فیلتر مرحله چهارم که همان ممبران است تا ۲ سال عمر میکند، البته به شرطی که فیلتر های قبل از آن یعنی فیلترهای پیش تصفیه هر شش ماه یکبار تعویض شوند تا فیلتر ممبران که هزینه بالاتری دارد طی این مدت صدمه نبیند.
فیلترهای مرحله ۵ و ۶ بهتر است هر یک سال یکبار تعویض شوند.
توجه داشته باشید که فاکتورهای اصلی برای تعیین دقیق زمان تصفیه :
- کیفیت آب ورودی
- میزان مصرف
- دمای آب ورودی میباشند، ولی چون این فاکتورها حتی در یک شهر در مناطق مختلف فرق کرده و ممکن است حتی در یک محل در زمانهای مختلف متفاوت باشند، پس بنا را بر حد معمول مصرف یک خانواده پر جمعیت با کیفیت معمول آب آن شهر در نظر میگیریم که اکثرا مناسبترین زمانها در بالا اشاره شد.
اگر فیلتر های پیش تصفیه مرتب هر شش ماه یکبار تعویض شوند فیلتر ممبران تا ۲ سال عمر میکند.
البته با تست TDS نیز می توان به سلامت یا عدم سلامت ممبران پی برد.