نکات مهم در نگهداری از دستگاه تصفیه آب صنعتی

دستگاه های تصفیه آب صنعتی ، دارای قطعات مختلفی جهت تصفیه و خالص سازی آب می باشند. عملکرد هر یک از این قطعات و نگهداری از آنها در عملکرد و بازدهی دستگاه تصفیه آب صنعتی نقش به سزایی دارد.در نظر گرفتن نکات و موارد ارائه شده در این مقاله، برای عملکرد صحیح سیستم های تصفیه آب صنعتی، افزایش طول عمر فیلترها و قطعات آن و در نتیجه افزایش طول عمر دستگاه الزامی می باشد. در این مقاله قصد داریم، در رابطه با مهم ترین موارد برای نگهداری از دستگاه تصفیه آب صنعتی و بخش های مختلف آن مطالبی را ارائه دهیم.

یکی از بخش های مهم در هر دستگاه تصفیه آب صنعتی، بخش پیش تصفیه آن می باشد. در صورتی که بخش پیش تصفیه این دستگاه ها به خوبی و متناسب با شرایط و مشخصات آب ورودی طراحی و ساخته شود، می تواند تاثیر زیادی بر کیفیت و بازدهی عملکرد دستگاه داشته باشد. علاوه بر این پیش تصفیه مناسب، تاثیر فوق العاده ای بر کاهش هزینه های سیستم تصفیه آب صنعتی دارد.

پیش تصفیه در دستگاه تصفیه آب صنعتی

در بخش پیش تصفیه دستگاه تصفیه آب صنعتی، موارد زیر جهت بهبود عملکرد سیستم باید انجام شوند.

تعویض به موقع مواد پیش تصفیه

به طور معمول در پیش تصفیه دستگاه های تصفیه آب صنعتی، از فیلترهای شنی و کربنی استفاده می شود. در برخی موارد نیز با توجه به کاربرد و نوع آب تصفیه شده ای که مورد نیاز است، می توان از فیلترهای پیش تصفیه چند بستره استفاده کرد. در هر صورت پس از سال ها استفاده از فیلترهای پیش تصفیه و استفاده از عملیات بک واش و شستشو برای احیای مواد داخل مخزن آنها، این مواد دیگر کارایی خود را از دست داده و عملا هیچ نقشی در تصفیه آب و حذف آلاینده های آن نخواهند داشت. برای مثال سطح شن داخل فیلتر شنی زبری خود را از دست داده و دیگر قابلیتی برای جذب ذرات معلق و آلاینده های موجود در آب ندارد.

در این مرحله نیاز است که بستر سیلیس یا کربن داخل مخزن فیلترهای پیش تصفیه با سیلیس و کربن جدید جایگزین شود. مدت زمان لازم برای تعویض بستر داخل فیلترهای پیش تصفیه به نوع و کیفیت آب ورودی به فیلترها بستگی دارد.

بک واش و شستشوی فیلترهای پیش تصفیه

با انجام عملیات بک واش و شستشوی فیلترهای پیش تصفیه، بستر مواد مورد استفاده در داخل مخزن این فیلترها مجددا احیا شده و به حالت اولیه خود باز می گردد. در این صورت این فیلترها دوباره آماده استفاده در فرایند تصفیه آب می باشند.

فیلترهای پیش تصفیه شامل فیلتر کربنی و شنی بعد از مدتی استفاده در فرایند تصفیه آب، با مواد آلاینده و ذرات معلق موجود در آب ورودی اشباع می شوند. در این شرایط، نیاز به شستشو و بک واش فیلترهای پیش تصفیه می باشد. این کار با استفاده از شیرهای نصب شده بر روی مخزن فیلترهای پیش تصفیه می تواند به صورت دستی یا اتوماتیک انجام شود.

تزریق به موقع و با دوز مشخص آنتی اسکالانت

در مورد استفاده از آنتی اسکالانت، باید دوز مشخصی از آن به آب ورودی تزریق شود و هم چنین از همان ابتدای آغاز به کار دستگاه باید این واحد در بخش پیش تصفیه پیاده سازی شود. تزریق دوز مشخص از آنتی اسکالانت با استفاده از دوزینگ پمپ انجام می شود.

آنتی اسکالانت یک ماده جدایی ناپذیر از سیستم تصفیه آب RO می باشد. به دلیل وجود املاح و مواد معدنی مختلف در آب ورودی به واحد RO دستگاه تصفیه آب صنعتی، در صورتی که از ابتدای آغاز به کار دستگاه تصفیه آب صنعتی، از آنتی اسکالانت برای جلوگیری از تشکیل رسوب بر روی لایه های ممبران استفاده نشود؛ در مدت زمان کوتاهی، ممبران ها دچار گرفتگی شده و کارایی خود را از دست می دهند.

تعویض به موقع فیلترهای کارتریجی

در دستگاه های تصفیه آب صنعتی، بعد از فیلترهای پیش تصفیه، برای حذف ذرات معلق باقی مانده در آب و جلوگیری از رسیدن آنها به فیلتر ممبران، از فیلترهای کارتریجی یا همان فیلترهای الیافی استفاده می شود. فیلترهای الیافی نیز بعد از مدتی استفاده؛ معمولا 3 تا 6 ماه، با مواد و ذرات معلق موجود در آب خوراک اشباع شده و دچار گرفتگی می شوند. در این زمان باید نسبت به تعویض هر چه زودتر آنها اقدام کنید، در غیر این صورت شاهد آسیب دیدگی ممبران های دستگاه و نابودی کامل آنها خواهید بود.

حذف کلر

برای حذف کلر در پیش تصفیه دستگاه تصفیه آب صنعتی، از بی سولفیت سدیم استفاده می شود. نکته مهم در استفاده از بی سولفیت سدیم، تزریق میزان مناسبی از آن می باشد، زیرا تنظیم میزان دوز تزریقی این ماده به آب کار دشواری است

بخش اصلی دستگاه تصفیه آب صنعتی، یعنی ممبران در برابر کلر بسیار آسیب پذیر است. رسیدن کلر حتی در مقادیر خیلی کم باعث از بین رفتن لایه های ممبران و تخریب کلی آن می شود. در صورتی که لایه های رسوب ناشی از مواد فلزی مانند آهن نیز بر روی ممبران وجود داشته باشد، این موضوع شدت بیش تری پیدا می کند.

بررسی مداوم آب خام ورودی

آب و کیفیت و هم چنین دمای آن برای ورود به سیستم تصفیه آب صنعتی RO، باید به طور مداوم چک شود، تا مطمئن شوید که ماهیت آن با توجه به شرایط مختلف محیطی و تغییرات آب و هوا دچار تغییر نشده باشد. تغییر ماهیت آب ورودی برای آب های زیر زمینی مانند آب چاه دارای اهمیت بیش تری نسبت به دیگر منابع تامین آب ورودی می باشد.

واحد اسمز معکوس

ما بعد از مدتی استفاده از ممبران ها، ممکن است به دلیل مواد معدنی و املاح خاصی که در آب ورودی به واحد RO وجود دارد، رسوباتی از این مواد بر روی ممبران های دستگاه تشکیل شود. برای از بین بردن رسوبات حاصل از این مواد خاص باید از عملیات شستشوی ممبران استفاده کرد.

یکی از مهم ترین بخش های دستگاه تصفیه آب صنعتی، که نگهداری و افزایش طول عمر آن تاثیر زیادی در افزایش بازدهی دستگاه دارد، ممبران می باشد. برای نگهداری از ممبران های تصفیه آب صنعتی، یکی از موارد مهمی که در بخش پیش تصفیه در مورد آن توضیح دادیم، استفاده از آنتی اسکالانت و تزریق دوز مشخصی از آن به واحد RO می باشد.در دمای 30 درجه سانتی گراد، رقیق کردن شوینده های اسیدی باید طوری انجام شود، که PH محلول حاصل بین 1 تا 2 باشد و برای مواد شوینده قلیایی PH=12 مناسب می باشد.

با توجه به نوع رسوبات تشکیل شده بر روی ممبران ها، از شوینده های اسیدی و قلیایی مناسب باید استفاده شود. گاهی به دلیل تشکیل رسوبات ناشی از وجود مواد مختلف در آب ورودی، نیاز است که به ترتیب تشکیل لایه ها از بیرونی ترین لایه رسوب، از شوینده های اسیدی و قلیایی مختلف استفاده شود. به عملیات شستشوی ممبران ها، CIP یا شستشو در محل گفته می شود. در این عملیات، ابتدا ماده شوینده با استفاده از آب تصفیه شده توسط دستگاه داخل یک مخزن رقیق می شود. سپس آب موجود در سیستم باید تخلیه شود و محلول شستشو با دبی و فشار کم به داخل محفظه های ممبران (پرشروسل) پمپ شود.

رزین های سختی گیر

یکی از موارد استفاده از رزین ها در تصفیه آب، قبل از ورود آب به سیستم تصفیه آب صنعتی می باشد. در این حالت یون های کلسیم و منیزیم موجود در آب که باعث سختی آن شده اند، با یون سدیم موجود در رزین جایگزین می شوند. به این ترتیب سختی آب کاهش پیدا کرده و آماده ورود به دستگاه و واحد RO می شود. به این فرایند سبک سازی یا نرم سازی (Softening) آب نیز گفته می شود.

مهم ترین الزامات  و  نکات مهم در نگهداری از دستگاه تصفیه آب صنعتی

در رابطه با انجام عملیات لازم در بخش های پیش تصفیه و واحد اسمز معکوس صنعتی، مطالبی را بیان کردیم. در این بخش قصد داریم، راجع به الزامات یک سیستم تصفیه آب صنعتی صحبت کنیم، که در نگهداری از دستگاه نقش به سزایی دارند. از جمله مهم ترین این الزامات، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

تجهیزات کنترلی و ابزار دقیق: تجهیزات کنترلی و کیفیت آنها تاثیر بالایی در عملکرد صحیح و نگهداری از دستگاه های تصفیه آب صنعتی دارد. بهره برداری و نگهداری از یک دستگاه تصفیه آب صنعتی، بدون بررسی مداوم اطلاعات و پارامترهای اندازه گیری شده توسط ابزار و تجهیزات کنترلی غیر ممکن است. از جمله این تجهیزات می توان به TDS متر، تابلو برق و ROC، گیج فشار، فلومتر و … اشاره کرد. این تجهیزات باید به تعداد لازم و در نقاط مهم در دستگاه تصفیه آب صنعتی، نصب شوند.

پمپ فشار قوی: برای انتخاب پمپ فشار قوی در نظر گرفتن مدل و برند آن دارای اهمیت می باشد. هم چنین پمپ باید به گونه ای انتخاب شود، که مواد تشکیل دهنده آن با سیال ورودی متناسب و سازگار باشد. علاوه بر این، برای محافظت از پمپ های فشار قوی، ممبران ها و اتصالات خروجی پمپ، الکتروموتورهای توان متوسط و بالا باید به کنترل کننده دور موتور مجهز باشند.
انتخاب پمپ متناسب با کاربرد و با برند و کیفیت مناسب، تاثیر زیادی در نگهداری از دستگاه تصفیه آب صنعتی و کاهش هزینه های آن دارد.

فلاشینگ اتوماتیک ممبران ها: فلاشینگ اتوماتیک ممبران ها با استفاده از آب ذخیره تصفیه شده، یکی دیگر از الزامات برای نگهداری و استفاده از دستگاه تصفیه آب صنعتی RO می باشد. برای این کار، ابتدا باید آب شور و دارای املاح از داخل ممبران ها خارج شود و سپس آب تصفیه شده برای شستشوی ممبران ها مورد استفاده قرار گیرد.